شاید گاهی مزارعی را دیده باشید که پس از برداشت محصول، بقایای گیاهی باقی مانده در آن به آتش کشیده می شوند. به این بهانه که بر اساس یک باور اثبات نشده قدیمی، با سوختن کاه و کلش باقی مانده از محصول، میکروب ها و ناپاکی های زمین نابود خواهند شد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه فارس، آتش زدن مزارع پس از برداشت محصول به خصوص در سال های اخیر که با افزایش راندمان تولید در واحد سطح روبرو بوده ایم، مشکلات خاصی از جمله نابودی منابع خاک و آلوده سازی هوا و محیط زیست به همراه داشته که از نظر کارشناس این اقدام برخی از کشاورزان ناشی از صنعت فرهنگی و عدم آموزش صحیح مدیریت بقایای گیاهی به عنوان یک ثروت به آنان است.

به گفته مهندس انوشیروان کاظمی مدیر جهادکشاورزی شهرستان مرودشت، بقایای گیاهی حجم قابل توجهی از تولیدات مزارع کشاورزی را شامل می شود که پس از برداشت هر محصول زارعی نیاز به مدیریت مناسب دارد.

وی در گفت و گو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه فارس با اشاره به جایگاه شهرستان مرودشت در رکوردداری تولید بسیاری از محصولات کشاورزی گفت: باور جامعه کشاورزی مرودشت تبدیل تمامی مزارع سطح شهرستان به مزارع رکورددار در کشور است که برای تحقق این هدف ارزشمند به برنامه ریزی و تلاش و حمایت گسترده نیاز است و از همه مهم تر باید همواره مراقبت از منابع موجود و رعایت اصول کشاورزی پایدار را مدنظر داشت.

وی وجود بقایای گیاهی پس از برداشت را یک ثروت در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار دانست و گفت: وجود بقایای گیاهی در خاک علاوه بر تأمین بخشی از نیازهای غذایی زمین، سبب پایداری و بهبود شرایط فیزیکی و حاصلخیزی خاک می شود.

مهندس کاظمی گفت: این بقایای گیاهی امکان ذخیره رطوبت در خاک را بیشتر می کند و بدین وسیله موجب صرفه جویی در مصرف آب می گردد.

مدیر جهادکشاورزی مرودشت با اشاره به سنت دیرینه تغذیه دامی از بقایای گیاهی گفت: قابلیت استفاده از بقایای گیاهی در خوراک دام و صنایع سبب شده که نگرشی نو برای استفاده از آنها شده است.

وی با تأکید بر لزوم توسعه فرهنگ مدیریت بقایای گیاهی در کشاورزان گفت: هم اکنون هر کیلو کاه به قیمت 450 ریال در زمان برداشت محصول گندم خریداری می شود در حالیکه در سال 85 بهای فروشهر کیلو کاه در زمستان به 900 ریال رسید که مبلغ قابل توجهی است.

این کارشناس امور کشاورزی ادامه داد: هم اکنون میزان تقاضای فعلی برای خرید کاه متناسب با نیاز و مصرف دامداریها و تعداد محدودی کارگاه تولید ورمی کمپوست و قارچ هست اما از آنجا که جمع آوری، حمل و نقل و نگهداری کاه و کلش هزینه هایی را به دنبال دارد، باید در پی کاهش هزینه و افزایش سرعت جمع آوری بقایای گیاهی از سطح مزرعه از یک سوء و فراهم آوردن جنبه های اقتصادی از سوی دیگر باشیم.

مهندس کاظمی گفت: برآوردها نشان می دهند که از مجموع 45 هزار تن کاه و کلش جمع آوری شده در سطح مزارع مرودشت، تنها 10 هزار تن آن توسط مصرف کنندگان شهرستانی خریداری شده و مابقی در حاشیه مزارع یا دامنه های کوه باقی مانده و یا توسط جمع آوری کنندگان در دامداری های متعلق به خودشان به مصرف رسیده است.

وی میزان کاه و کلش قابل جمع آوری در سطح مزارع مرودشت را 300 هزار تن پیش بینی کرد و گفت: باید برای این حجم قابل توجه از بقایای گیاهی تدابیر اقتصادی اندیشید و بازار مصرف مناسبی ایجاد کرد.

مدیر جهادکشاورزی مرودشت خاطرنشان کرد: توسعه صنایع مصرف کننده جانبی کاغذسازی، مقواسازی، الکل گیری،  توسعه مزارع پرورش قارچ های خوراکی و تولید کمپوست و ورمی کمپوست، توسعه مکانیزاسیون ادوات جمع آوری به منظور کاهش هزینه های جمع آوری و حمل و نقل، پرداخت تسهیلات به خریداران، غنی سازی و بهسازی روش های مصرف کاه در دامداری ها می تواند مدیریت بقایای گیاهی را برای جامعه کشاورزی با صرفه کند.

وی ادامه داد: توسعه تکنیک های زراعی، بهینه سازی مصرف آب و کود ازته، استفاده از ارقام زودرس در کاشت محصول اول و دوم، گسترس آموزش های علمی و عملی وایجاد مزارع نمایشی ترویجی و تحقیقاتی، توسعه استفاده از کارشناسان ناظر مزارع نیز می تواند پیش از کاشت زمینه مناسب برای بهره برداری از بقایای گیاهی را فراهم سازد.

وی همچنین خواستار ساماندهی وضعیت تردد دام های عشایر شد و گفت: گاهی تردد نامناسب دام های عشایر باعث آسیب رساندن به مزارع دارای بقایای گیاهی می شود که باید با ساماندهی عشایر مانع از ترغیب کشاورزان برای آتش زدن بقایا و جلوگیری از چرای مزارع سبز شد.

مهندس کاظمی همچنین به بخش خصوصی توصیه کرد با سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی دارای توجیه اقتصادی، فرصت های شغلی جدیدی را در مناطق حاصلخیز کشاورزی ایجاد کنند.