مرودشت آنلاین؛ حجةالاسلام سعید همایون متولد سال 1342 در روستای کوشک مرودشت می باشد و کارهایی مانند کشاورزی، جوشکاری و ... را همزمان با تحصیل تجربه کرده است. در مدارسه ابتدایی عضدالدوله، مدرسه راهنمایی داریوش و دبیرستان امام خمینی تحصیل کرده و از سال 61 وارد حوزه شده است و از همان سال تدریس در حوزه را نیز شروع کرده است. وی هم اکنون علاوه بر تدریس در حوزه علمیه امام صادق مرودشت در دانشگاه نیز قرآن را تدریس می کند و امام جماعت مسجد صاحب الزمان مرودشت می باشد. در گفتگوی زیر نظرات ایشان را درباره مسائل فرهنگی شهر مرودشت می‌خوانیم

به عنوان اولین سوال، تعریف شما از فرهنگ چیست؟

فرهنگ یعنی آگاهی، بینش و دانش مردم نسبت به محیط، جامعه و افراد. در حقیقت  معیارهایی مانند علم و دانش مردم و تعداد تحصیلکردگان و متخصصان نشانه های فرهنگی بودن یک شهر یا جامعه است. تحمل افراد نسبت به یکدیگر و نبودن جمود فکری و زندگی افراد با تفکرات مختلف در کنار یکدیگر از جمله معیارهای دیگر فرهنگی بودن است. به نظر من یکی از شهرهای استان فارس که این شرایط در ان زیاد دیده میشود آباده است و به همین علت است که از این شهر اخباری مبنی بر درگیری مردم با هم شنیده نمی شود.

به نظر شما می توان مشکل اصلی شهر مرودشت را مشکل فرهنگی دانست؟

بله. همینطور است.  علت اصلی این مساله نیز بومی نبودن مدیران شهر است بجز چند سال اخیر که سعی شده مدیران بومی باشند. بنابراین کارهای اساسی و زیر بنایی مخصوصا در بخش فرهنگی انجام نشده است. اگر مشکل فرهنگی حل شود مشکل طایفه گرایی و قوم گرایی نیز حل می شود و این باعث می شود مدیران شهر توسط مردم بر اساس توانایی انتخاب شوند.

به نظر شما چرا مسئولین اصلی شهر به مساله فرهنگ اهمیت چندانی نمی دهند؟

شاید بتوان گفت که علت این مساله این است که خود این مسئولین فرهنگی نیستند و کار فرهنگی نکرده‌اند. در اینجا من از افراد نیز اسم می‌برم در مقطعی که مسئول اداره فرهنگ آقای صالحی بود چون خودشان اهل فعالیتهای فرهنگی بودند با تمامی افرادای که به فرهنگ و هنر مرتبط بودند نشست و برخاست داشت و از آنها احوالپرسی و قدردانی می کردند و خود این نشست و برخاست با اهالی فرهنگ موثر بود. اقدامات فرهنگی توسط افراد فرهنگی انجام می شود. به طور مثال پایه گذاری خانه فرهنگ مرودشت از اقدامات حاج آقا موسوی نژاد بود. سالها پیش فردی به نام آقای اکبر جامعی که خطاط بود به دنبال جایی برای برگزاری کلاسهای خوشنویسی بود. بنده هم با حاج آقا موسوی‌نژاد صحبت کردم و ایشان گفتند به شرطی که به چند تا از طلبه های ما به صورت رایگان آموزش دهند می‌توانند در طبقه دوم مسجد حضرت ابوالفضل (ع) تدریس کنند و این باعث شد که کلاس خط در مرودشت راه بیفتد. و این سنگ بنای خانه فرهنگ بود که البته بعدا به خیابان رسالت و بعد از آن هم به کوچه روبروی پمپ بنزین قدیم منتقل شد. البته از آن کلاسهای خط توسط طلبه های مرودشت استقبال نشد و بیشتر طلبه های افغانی از کلاسها استفاده کردند و بعضی از آنها هم به افغانستان باز گشتند و آنجا اموزش میدهند. این را هم اضافه کنم که متاسفانه شهر ما به عنوان دومین شهر بزرگ استان فارس، اداره فرهنگ هنوز از خود ساختمان ندارد و در ساختمان کتابخانه مستقر هستند.

اگر به جای رییس ادارات موثر فرهنگی شهر مثل ادراه ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی بودید چه برنامه‌هایی اجرا می‌کردید؟

در قضیه اداره ارشاد نظر من اینست که باید فردی مسئول باشد که به تمام جوانب کارهای فرهنگی و هنری مسلط باشد و به همین خاطر به نظرم رییس این اداره نمی تواند یک طلبه باشد هر چند اداره تبلیغات اسلامی بهتر است یک روحانی مسئول باشد. اگر رییس اداره ارشاد یک روحانی باشد نمی تواند در یک جلسه موسیقی بنشیند و نظر بدهد و به احتمال زیاد جلو آن را خواهد گرفت. همانطور که الان مشاهده می شود ممانعت از اجرای برنامه هایی که مجوز دارند به این علت است که افراد غیر مسئول و غیر متخصص دخالت می کنند. هر کاری باید بدست متخصص آن باشد

یکی از مشکلات بخش فرهنگ در کل کشور و به تبع آن مرودشت اینست که بخش فرهنگ چندین متولی دارد. و ادارات مختلفی کار فرهنگی می کنند به نظر شما این وضعیت مطلوب است یا باید بخش فرهنگ فقط به یک متولی سپرده شود؟

غیر از بخش فرهنگ در سایر زمینه ها هم همینطور است و برای  هر کاری چندین ارگان وجود دارد و کار تخصصی هم صورت نمی‌گیرد. در کشورهای پیشرفته حتی برای ساخت یک ابزار کوچک هم کار تخصصی انجام می‌شود و کارگاه ساخت آن فقط همان یک ابزار را میسازد ولی در کشور ما شهرداری کار فرهنگی انجام می دهد، ارشاد و دیگر ادارات هم همینطور. هیچ کدام از اینها کار تخصصی درجه بالا انجام نمی دهند و افراد متولی هم دانش آن را به اندازه کافی ندارند و اکثر کارها نیمه کاره انجام می شود. در حالیکه کار فرهنگی آموزش و پرورش با ارشاد و نیروی انتظامی با هم متفاوت است. بنابراین بهتر است مدیریت واحد باشد تا بتدریج کار تخصصی صورت بگیرد یعنی بهتر است قسمت فعالیت فرهنگی ادارات با هماهنگی یک ادراه که دارای متخصص در همه زمینه هاست سپرده شود. حتما به طور مثال کار دینی در مدارس باید توسط روحانیون و طلبه های متخصص انجام شود و انجام این کار توسط غیر متخصصین و طلبه های تازه کار می تواند مشکل ساز باشد. اگر متخصصین فرهنگی تربیت شوند آنها می‌توانند اولویت های فرهنگی را تعیین کنند.

به نظر شما در حال حاضر کار فرهنگی قابل تقدیر در مرودشت انجام می شود؟

بله کارهایی انجام می شود که متاسفانه به علت نداشتن بودجه کافی گستردگی کافی ندارند. کار فرهنگی معمولا بودجه زیاد و صبر کافی می خواهد. بودجه ای هم که به فعالیتهای فرهنگی اختصاص می یابد در اکثر موراد به صورت عادلانه توزیع نمی‌شود مثلا کانونهای قرآنی که فعالیت‌های خوبی انجام می‌دهند از بودجه مساوی با هم یه متناسب با فعالیت‌شان بهره‌مند نمی‌شوند.

وظیف اداراتی مثل شهرداری و شورای شهر در تقویت فرهنگ شهروندی چقدر است؟

در این مورد هم مساله تخصص پیش می‌آید. چون افرادی که به عنوان شورای شهر و یا شهردار انتخاب می شوند ممکن است کار فرهنگی نکرده باشند بنابراین نمی توان انتظار خاصی از آنها داشت. البته ایجاد امکانات برای شهروندان و همچنین کسب درآمد از مکانهایی مانند تخت جمشید مانند ایجاد باغ پرندگان، باغ گلها و ... باعث رفت و آمد بیشتر مردم سایر شهرها با فرهنگ‌های مختلف به این مکانها باعث تبادل فرهنگ می‌شود. به طور مثال قبل از انقلاب آمریکائیهایی که از مسیر مرودشت برای رفتن به تخت جمشید استفاده می کردند در مرودشت نیز قدم می‌زدند و به خانه های مردم می‌رفتند و ممکن بود قالیچه و چیزهای های دیگر که در خانه مردم می‌دیدند و برایشان جالب بود خرید کنند. همین رفت و آمدها باعث تاثیر بر مردم می‌شد

نقش رسانه ها را در فرهنگ سازی چقدر می‌دانید؟

بنده ارتباط چندانی با رسانه ها ندارم اما اغلب رسانه ها چون بودجه کافی ندارند کار تخصصی نیز نمی‌توانند انجام دهند. مثلا کم پیش می‌آید که یک موضوع به طور کامل پیگیری و به نتیجه برسد. یکی دیگر از مشکلات رسانه ها خطی و جناحی برخورد کردن آنهاست.  تاثیر گذاری رسانه ها بر مساله فرهنگ نیز می تواند به این صورت باشد که رسانه ها برای مطالب خود بدنبال کسانی باشند که در مورد آن موضوع تحقیق کرده و صاحب نظر باشند.

یکی از بهترین راه های فرهنگ سازی گسترش فرهنگ کتابخوانی است، چگونه می توان کتابخوانی را رواج داد؟

معضل کتاب نخواندن نه تنها در مرودشت بلکه در نقاط دیگر جهان وجود دارد. یکی از علت هایی که به کم شدن کتابخوانی منجر شده است وجود تکنولوژی است. گوشی، کامپیوتر، و دیگر دستگاه‌های دیجیتال باعث شده که مراجعه به کتاب هم کمتر شود. حتی در حوزه های علمیه هم این مشکل وجود دارد. یک روحانی به جای استفاده از کتاب و تحقیق از اینترنت استفاده می کند. چون وقتی از کتاب استفاده می شود فهم ما در مورد آن موضوع عمیق‌تر می شود. و در کنار موضوع اصلی مطالب دیگری نیز آموخته می شود. اما تحقیق در اینترنت کمک زیادی به درک مطلب نمی کند. برگزاری مسابقات کتابخوانی با اهداء جوایز می تواند به کتابخوانی کمک کند. مثلا در مسجد صاحب الزمان به مناسبت نیمه شعبان مسابقه ای برگزار می‌کنیم که بیش از 1000 نفر در آن شرکت می کنند و همگی با دقت کتاب را می خوانند. اگر بودجه کافی داشتیم می توانستیم این مسابقه را حتی چندین بار در سال برگزار کنیم. کتابهای مفید دیگر مثل کتابهای روانشناسی و ... نیز وجود دارند که می توان با آنها مسابقه برگزار کرد.

وضعیت کانونهای فرهنگی- هنری مساجد چگونه است؟

در مرودشت متاسفانه این کانونها فعال نیستند. فعالترین آنها کانون مسجد امام محمد باقر (ع) بود که آن هم مدتی است غیر فعال شده است. باز در اینجا یک مشکل این است که مثلا در موضوع دارالقرآن بجز مساجد، نهادها و ارگانهای دیگر مثل اوقاف، سپاه، ارتش، ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی، آموزش و پرورش و ... دارای دارالقرآن هستند. و همه آنها در همه موضوعات قرآنی قصد برگزاری برنامه دارند. در حالیکه به خاطر همین تعدد مراکز برگزار کننده، خیلی از آنها موفق به برگزاری کلاس به علت به حد نصاب نرسیدن نمی شوند. در حالیکه اگر همه اینها به صورت واحد مدیریت شوند -مثلا زیر نظر فرمانداری- کلاسهای زیادی در موضوعات مختلف قرآنی برگزار می شد. خود بنده فقط در موضوع تجوید کار میکنم و پیشنهاد برگزاری کلاسهای دیگر را نمی پذیرم زیرا اعتقاد دارم وقتی در موضوعی تخصص کافی نداریم نباید وارد شویم. وقتی اینگونه پیشنهاد ها شود دوستان دیگری که در آن حوزه ها متبحر هستند را معرفی می کنم. همین مساله باعث شده تا در سطح کشور در موضوع تجوید و نگارش کتابهای تجوید از بنده کمک خواسته شود. حتی در یک مورد از یکی از کتابهای دانشگاه آزاد حدود 600 مورد ایراد پیدا کردم و از طریق دکتر رضایی رییس وقت دانشگاه آزاد آن را پیگیری کردم.

به عنوان آخرین سوال از فعالتهایی که در مسجد خودتان انجام می دهید بگویید.

موسسه فرهنگی مسجد صاحب الزمان یک سری فعالیت های فرهنگی مانند برگزاری مسابقات  کتابخوانی دارد که قبلاً توضیح دادم. یک سری فعالیتهای اقتصادی نیز داریم. مثلا وجوهاتی که مردم پرداخت می کنند را به یک سری نانوایی می دهیم تا در صورت نیاز به کسانی که خودشان می شناسند و توانایی مالی ندارند نان رایگان بدهند. یا مثلا قربانیهای مردم را از طریق چند قصاب به بهزیستی می رسانیم. یکی از برنامه هایی که داشتیم این بود که هر مسجد یک کتابخانه تخصصی متناسب با نام خود داشته باشد مثلا مسجد امام رضا یک کتابخانه تخصصی درباره امام رضا داشته باشد تا اگر دانشجویی یا فرد دیگری به کتابی نیاز داشت از این کتابها به صورت یکجا استفاده کند. این کار را در مورد کتابخانه امام مهدی (عج) در مسجد صاحب الزمان انجام دادیم. همچنین کلاسهای تفسیر داریم و دعای ندبه که در آن یک کتاب را بتدریج هنگام برگزاری دعاهای ندبه دوره کردیم.

اگر مطللبی باقی مانده است بفرمایید.

پیشنهاد می کنم اصحاب رسانه اهل قلم و نویسندگان مرودشت و آثار آنها را معرفی کنند که همین می تواند تقدیری باشد از سالها تلاش آنها و معرفی آنها به اهالی مرودشت تا بیشتر از این عزیزان استفاده شود.

گفتگو از: حسین مختاری