هفته نامه تخت جمشید  نوشت :

مقدمه: خشکسالی یکی از مخاطرات طبیعی و بلایی خطرناک است که در‌نتیجه کمبودِ بارشی کمتر از حد نرمال یا مورد انتظار پدید می‌آید. اگر این کمبود بارش در یک دوره زمانی طولانی مانند یک فصل یا بیشتر استمرار یابد، نیازهای آبی مربوط به فعالیت‌های انسانی و محیط زیست تأمین نخواهد شد. خشکسالی به‌خودی‌خود یک بلا (فاجعه) محسوب نمی‌شود، بلکه تأثیر آن بر مردم و محیط زیست است که فاجعه‌آمیز بودن یا نبودن آن را مشخص می‌کند. بنابراین نکته کلیدی در درک خشکسالی، درک ابعاد طبیعی و اجتماعی آن است.

خشکسالی، پدیده‌ای طبیعی است و در تمامی دورانها اتفاق افتاده است؛ ولی اثرات آن در سالهای اخیر که رشد جمعیت و میزان مصرف آب افزایش داشته، مشهودتر بوده است

به عبارتی خشکسالی دارای اثرات سنگین اجتماعی نیز هست چه بسا در سال‌های خشک، زمینه نزاع بین مصرف‌کنندگان منابع آب شدت دارد و خسارت‌های مادی ناشی از کمبود آب و در‌نتیجه کمبود محصولات را نیز باید از اثرات اجتماعی آن محسوب کرد.

بُعد مهم تر و حیاتی آن شامل خسارت به منابع آبی زیر زمینی است که باعث محدودیت تغذیه و کاهش کیفیت آب نیز می‌شود. در دوره کم‌آبی، افت کیفیت آب و امکان بروز آلودگی و امراض بیشتر است. از بین رفتن محصولات کشاورزی و اتلاف دام از جمله خسارت‌های اقتصادی به کشاورزان و دامداران در طول دوره خشکسالی است. علاوه بر آن، خشکسالی اثرات تخریبی در امور زیربنایی و رفاهی دارد و در مواردی موجب صدمات جانی نیز می‌شود.

همان‌طور که گفته شد، خشکسالی پدیده‌ای طبیعی است که به تناوب اتفاق می‌افتد. بنابر‌این بایستی برای پیامدهای آن چاره‌جویی کرد. در این راستا سؤالات زیر مطرح می‌شود.

ـ در صورت بروز خشکسالی چه کسی مسئولیت مدیریت آن را برعهده می‌گیرد؟  چگونه می‌توان از اثرات اقتصادی ـ اجتماعی خشکسالی در زمان وقوع آن کاست؟ نکته قابل توجه در سال های خشکسالی، مدیریت منابع آب و توسعه آبیاری ها نوین  و ایجاد راهکار هایی در جهت اسفاده کمتر و بهینه  منابع آبی زیر زمینی است و همت مسئولان امر کشاورزی و منابع آبی را می طلبد که در این راه تمام سعی و تلاش خود را به کار گیرد چون بیم آن میرود که با کاهش نزولات آسمانی و تاراج منابع زیر زمینی آب در سال های آینده با بحران هایی به مراتب بدتر مواجه شویم که خارج شدن از آن علاوه بر هزینه های گزاف شاید امکان پذیر هم نباشد .

بر این اساس به همت هفته نامه تخت جمشید به عنوان قدیمی ترین نشریه شهرستان تصمیم گرفته شد که با حضور مسئولین امر و متولیان حوزه آب و کشاورزی نشست تخصصی خشکسالی و بحران آب و راهکار های برون رفت از این بحران را به بحث و کارشناسی گذاشت شد که آنچه در ذیل می آید حاصل این نشست است.قضاوت با مردم…

این نشست با حضور فرماندار به عنوان نماینده عالی دولت در شهرستان و قاسمی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مرودشت توکلی رئیس اداره امور آب و دکتر رضایی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت و روسای ادارات آبفای شهری و روستایی برگزار شد.

سوال: جناب آقای فرماندار  با توجه به اینکه جناب عالی رئیس کارگروه کشاورزی و سیاست گذار برنامه های توسعه شهرستان هستید با توجه به نوساناتی که در منابع آب داریم چه تدابیری برای تعدیل شرایط پیش رو داریم ؟ در شرایط امروز ۶۰ هزار هکتار مزارع گندم و جو شهرستان را زیر کشت داریم . حجم آب سد درودزن بسیار پایین است انشاالله که از الطاف خداوند در نزول رحمت الهی بهره مند شویم اگر این اتفاق نیفتد مزارع  سیراب نمی شوند و جامعه کشاورزی با مشکل شدیدی روبرو می شود آیا کارگروه کشاورزی تدابیری برای ارائه برنامه های مدرن دارد ؟با توجه به خالی بودن مخازن سد درودزن بهتر نبود کشت مزارع مدیریت می شد و حجم کمتری زیر کشت می رفت ؟

فرماندار: بنده هم از جهت گیری پویا و روزآمد نشریه وزین تخت جمشید تشکر می کنم از بابت ورود به مهم ترین زیر ساخت توسعه بخش کشاورزی و اساسا کلیدی ترین مایه حیاتی در همه حوزه ها و حق هم این بود که این نشریه و همه اصحاب رسانه در اینحوزه جهت گیری خاصی کنند و یکی از نقطه نظراتی که بنده در حوزه مدیریت پیشگیرانه و ابتکاری به جای مدیریت بحران و انفعالی دارم بحث اقناع سازی اجتماعی و در واقع هوشمند کردن اجتماع و جامعه بهره بردار به طور خاص و کل بدنه جامعه به طور عام برای پذیرش وضعیت بحران آب و چگونگی و همراهی در فرآیند مصرف بهینه جهت مدیریت منابع آب به عنوان ثروت نسل آینده و لذا مطبوعات می توانند واقعا یک سهم اساسی ایفا کنند،مطبوعات می توانند افکار را،جهت گیری ها را، نگاه ها را و رفتارها را  سر جمع سوق بدهند به سمت این وضعیت که ما انشالله در این حوزه از یک مدیریت بحرانی و انفعالی بیایم به سمت یک مدیریت ابتکاری و پیشگیرانه در بحث مصرف آب

و اما در حوزه اقدامات و راهکارها که کار گروه کشاورزی آب و خاک منابع طبیعی و کشاورزی در بحث مدیریت منابع آب داشتند به هر حال ترکیب کار گروه را ما با توجه به دستگاه های ذی مدخل در بحث بهره وری و مدیریت منابع آب بخش کشاورزی و حضور اساتید اهل فن دانشگاه در این کار گروه به طور خاص در شهرستان مرودشت اقدامات موثری را البته انجام دادیم که به نظر بنده می تواند یک شروع مثبت باشد اما به میزان تهدیدی که منابع آبی ما دارند و شکل می گیرند شاید مقتضی نباشد و لازم باشد ما از یک افق بالاتر و یک مقدار جسورتر و مبتکرانه تر در این حوزه وارد شویم که بتوانیم یک راه های برون رفت از این وضعیت داشته باشیم به طور خاص ما امسال برابر ابلاغ ستاد کشت استان و کارگروهی که در استانداری تشکیل شد سهمی را نسبت به سال گذشته برابر نرمی که استان به شهرستان ها ابلاغ کرد در حوزه  زیر سد درودزن ما امسال نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد کاهش کشت داشتیم البته این وضعیت محصول دو اقدام بود یکی اقدامات اطلاع رسانی و آگاه سازی  و هدایتی و مدیریتی بود که کارگروه انجام داد مجموعه  جهاد کشاورزی و مجموعه آب و یک بخش هم خواست کشاورزان و بهره برداران بود. لذا ما این دو موضوع یعنی که هم برداشت خوبی که کشاورزان داشتند که باید رفت که با توجه به وضعیت جوی سطح زیر کشت کمتری داشته باشند این اقدامی بود  که کارگروه انجام داد به خصوص در حوزه جهاد کشاورزی نسبت به جامعه بهره بردار لذا ما امسال نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد کاهش کشت داشتیم که این خود می تواند گامی به جلو باشد و این  فهم مشترکی بود که بین جامعه بهره بردار و مدیران حوزه های آب و خاک و کشاورزی انجام گرفت.

در بحث دیگر استفاده از آبیاری های نوین تحت فشار بود که کشاورزان و بهره برداران شهرستان مرودشت به اندازه ۵۰ درصد سهم استان را استفاده کردند. با توجه به این که حدود ۸۵ درصد از منابع آبیاری های نوین بلاعوض از طرف دولت و ۱۵ درصد هم از قالب تسهیلات بود این ظرفیتی بود که جامعه هدف در شهرستان مرودشت خوب از آن استفاده کرد، اقداماتی مانند مبلغ یا سهم اعتباری نکاشت که در دستور کار مجلس هم بوده و نماینده محترم مردم هم در این حوزه ورود کرده اند و تقریبا تبدیل می شود به یک بحث ملی و به طور خاص در استان فارس که جز استان هایی که بتوانند بابت اراضی که کشاورزان نکاشت انجام بدهند بتوانند هزینه هایی را دریافت کنند و درآمدی داشته باشند که این خود می تواند گام خوبی باشد.در بحث  تحت عنوان یارانه عدم کاشت بحث ممنوعیت کشت برنج در زیر چاه ها یکی از اقدامات کارگروه کشاورزی ما بود که البته با پیشنهاد و با همراهی خوب کشاورزان پیشرو که خودشان به این درک بالا در حوزه کشاورزی رسیده اند و عمده کشاورزان آن جامعه پیش قراول کشاورزی شهرستان همراهی خوبی داشته اند که البته این انتظارات را هم از ما دارند که یک درآمد جایگزین یا اقدام موازی در کنار این ممنوعیت کشت برنج و نکاشت کشت برنج در قالب بسته های حمایتی یا الگوهای قابل دسترسی بهتری برای درآمد پایدارتر تعریف بشود ما برای مدیریت منابع آب باید دو کار انجام دهیم یکی اقدامات ایجابی یا اثباتی که در قالب طرح هایی که عرض کردم و در ارتقاء دانش و فهم کشاورزان نسبت به بحث آب هوشیار کردن جامعه که بخش عمده باید در قالب کارهای مطبوعات شکل بگیرد و یارانه نکاشت و همین طور الگوهای کشت جایگزین و تنوع در کشت و رفتن به سمت کشت های کم آب خور و اقدامات عملیات آبخوان داری و آبخیزداری در حوزه کارهای ایجابی است و در کارهای سلبی باید برویم به سمت جلوگیری از ایجاد ظرفیت های جدید منابع زیرزمینی آب مثل ندادن مجوز چاه که حوزه امور آب چندین سال آن را ممنوع کرده مگر در قالب جابجایی یا کف شکنی و پرکردن چاه های غیر مجاز ی که به صورت غیرقانونی و خلاف احیاء می شوند بتوانند به عنوان یک اقدام سلبی جلوگیری کند. ما در بحث کل باید برویم به سمت استفاده از روشهای بهینه ابیاری در یک سطح تخصصی تر به سمت استفاده مجدد از از چرخه آب و پسآبها در بحث کشاورزی یا صنعت و جلوگیری از کاهش تبخیر آب و استفاده از الگوهای کشت مناسب، پوشش انهار سنتی، بهسازی جداول و انهار که یکی از مشکلات ویژه ماست با توجه به میزان آبخوری و هدر رفت آب در بخش کشاورزی که از ۹۰ درصد آبی که در کل جامعه و در مجموعه سهم کشاورزی استفاده می شود متاسفانه ۵۰ تا ۶۰ درصد آب هدر می رود که باید در قالب بهسازی جداول و پوشش انهار شکل بگیرد. الان حدود ۲ میلیارد تومان اعتبار بلاعوض برای پوشش کانال و قنوات اختصاص داده شده که از محل اعتبارات خشکسالی و تملک دارایی در جهت پوشش انهار سنتی و مدرن کردن کانال ها انجام شده است. اما من در اینجا این انتظار را دارم برای ایجاد یک مدیریت ابتکاری و پیشگیرانه جهت صیانت از ثروت نسل آینده که نیازمند مشارکت جدی مطبوعات در فضاسازی اجتماعی و آگاه سازی و روشنگری و رفتارسازی در جهت کم کردن مصارف آب ومدیریت مصرف داشته باشیم که ان شالله این اقدام میمون نشریه تخت جمشید که بزرگترین چالش امروز جامعه و شهرستان یعنی خشکسالی ورود کرده و ظرفیت سازی و جریان سازی می کند من از این جهت گیری تشکر می کنم.

سوال: جناب قاسمی مدیر محترم جهاد کشاورزی مرودشت کاهش نزولات جوی و خشکسالی های متوالی و خشکزایی اقلیمی باید مدیران حوزه کشاورزی را به فکر انداخته باشد که به فکر تغییر الگو های کشت باشیم، کشت های متناوب با شرایط آب و هواییداشته باشیم فعالیت های جنبی کشاورزی مثل ( دام و طیور ــ صنایع دستی ـ صنایع بسته بندی ) را گسترش بدهیم در این زمینه چه برنامه هایی داشته و دارید ؟

قاسمی: با اشاره به مباحثات ونتایج کارگروه کشاورزی ازروند  شروع خشکسالی در شهرستان  اقدامات پیشگیرانه ی خوبی شروع شده است و در کارگروه توسعه کشاورزی حدود ۴۰ میلیارد تومان اعتبار ارزان قیمت به این بخش تزریق شده است که بیشتر در صنایع تبدیلی ودام به مصرف رسیده است .

آموزش های کشاورزان در کشت گیاهانی که به آب کمتری احتیاج دارند کشت گیاه زعفران با اقبال خوبی از سوی کشاورزان رو به رو شده است و گیاه خاکشیر و غرفه نیز در مناطق مستعد توسعه خوبی پیدا کرد .

  سطح زیر کشت زعفران در شهرستان را ۵ هکتار است و باغاتی نظیر پسته با استقبال خوب کشاورزان رو به رو شده است .که ۱۰۰هکتار مورد مطالعه قرار گرفته است و به زودی به ۴۰ هکتار قبلی اضافه خواهد شد .

مناطق تک کشتی مثل کامفیروز که فقط برنج کاری می شود و با توجه به بحران پیش رو در کم آبی برنامه های برای توسعه  باغات با توجه به شرایط اقلیمی آن منطقه باغات سیب توصیه شده که مورد استقبال قرار گرفته است .

همچنین کشاورزانی که با ضعف بنیه مالی مواجه شده اند ۴ ونیم میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت برای آنها پیش بینی شده است  .

ما در اجرای بند دال تبصره ۱۱ بودجه ۹۳ جلسات متعددی با ریاست فرماندار و حضور بانک های عامل تشکیلداده ایم و کلیه تسهیلات سررسید ۹۳ به مدت سه سال انهایی که بانک ملی وصندوق های این بانک بود سه سال امهال و به تعویق افتاد ۶۷۰ ملیون نیز از اعتبارات خشکسالی در این زمینه هزینه کرده ایم .

همکاری های خوبی بین جهاد کشاورزی وسپاه ناحیه مرودشت در بحث  اقتصاد مقاومتی شده است و اراضی مستعد خوبی در زیر سد درودزن  داریم برای توسعه شبکه های مدرن آبیاری که یکی از کارها وارد کردن  یک دستگاه خارجی گان ومهرپاش است که در حال بومی سازی آن نیز هستیم که از خصوصیات آن قابل حمل بودن است که می تواند برای چندین مزرعه مورد استفاده قرار گیرد.

جایگاه شهرستان مرودشت در بحث آبیارهای نوین رتبه اول استان و حدود ۱۵ هزار هکتار از اراضی زیر کشت از این آبیاری ها بهره می برند و ۱۵ هزار هکتار هم طراحی شده است که در طراحی مقام اول استان را داریم و کار بسیار خوبی که شد آبیاری قطره ای را برای گندم اجرا کردیم .

ما نیز خواستار اصلاح رفتار کشاورزان باتوجه به خشکسالی های اخیر هستیم وضعیت رویشی علف های هرز امسال با سال های گذشته متفاوت تر است بهترین زمان مقابله با این علف ها زمانی است که رطوب کافی وجود داشته باشد .

متاسفانه ریزش آفت سن گندم  برای امسال ۱۵ روز زودتر از سال های گذشته  اتفاق می افتد و کشاورزان باید در جریان آن باشند.

کشت گندم بیشترین قسمت آبش را از نزولات الهی بهره می گیرد و سهمی برداشتی برای کشت گندم باتوجه به اشتغال و حجم تولید  آن ناچیز است ولی ما مخالف بالابردن راندمان مصرف آب نیستیم .

ما از تجمع مزارع استقبال می کنیم و ۸۵درصد از تمامی هزینه ها مثل انتقال آب با لوله ، استخر و تجهیز چاه ها را دولت به صورت بلاعوض پرداخت خواهد کرد .

و چند شرکت در قالب شرکت های زراعی با توجه به تجارب گذشته شهرستان خواستار تجمیع مزراع خود شده اند

سوال : جناب آقای مهندس توکلی شرایط آب و هوایی در چند سال اخیر حکایت از این دارد که سهم ما از نزولات آسمانی کاهش پیدا کرده

تقریبا از سال زراعی ۸۶ ــ ۸۵ که آخرین سالی بوده که شرایط نرمال داشتیم و بعد از اون شرایط بسیار نگران کننده شده در حوزه فعالیت های کشاورزی که وابستگی مطلق به بارندگی و منابع زیر زمینی دارد متاسفانه هیچ گونه تغییر محسوسی در فرایند مصرف آب نداریم شاید به تعبیری تنها سازگاری که انجام می شد مدیریت رها سازی آب سد درودزنبوده که متناسب با حجم ذخیره آب سد درودزن بوده .امروزه متاسفانه هیچ رودخانه فعالی نداریم ــ هیچ تالاب نداریم ـــ دریاچه های بزرگ به ………شدن رودخانه کر به عنوان یک رود دائمی تبدیل به یک خشک رود شده آنچه که اهمیت دارد این است که برای فردا چه کنیم آیا شرایط موجود نشان از آن ندارد که یک تصمیم جدی و قابل اجرا و مدبرانه و عالمانه برای مدیریت منابع آب داشته باشیم ؟وابستگی مطلق اقتصادی عمومی در شهرستان مرودشت به کشاورزی نشان از این دارد که چشم انداز اقتصادی نگران کننده ای پیش روی جامعه شهری روستایی است برای کاهش این نگرانی ها و برون رفت از این موضوع چه برنام هایی داریم ؟میانگین برداشت آب چقدر است ؟ ضریب برداشت آب چقدر است ؟ با علم به اینکه ترمیم ۱۰۰ درصد صورت نمیگیرد آیا باز هم مجوز صادر می کنیم یا خواهیم کرد ؟ برای توازن هیدرولوژیکی چه برنامه ای دارید

درشهرستان  مرودشت ۸۵۰۰حلقه چاه پروانه دار داریم که بهره برداری از آن در حال صورت گرفتن است و همچنین حدود۴۰۰۰حلقه چاه غیر مجاز نیز داریم که بیشتر به دلیل خشک شدن جریانات آب سطحی در دو دهه گذشته حفر شده است.

حدودا از مجموع چاه های پروانه دار و غیرمجاز ۱۰هزار حلقه چاه در شهرستان فعال است و اگر متوسط برداشت را ۸ لیتر در ثانیه فرض کنیم به مدت سه هزار ساعت ما ۸۶۴ ملیون متر مکعب آب از منابع زیر زمینی در طی یکسال آبی  برداشت می کنیم که در شرایط ایده آل سطح زیر کشت ما ۶۷هزار هکتار در شهرستان مرودشت است و اگر بخواهیم به ازای هر هکتار یک لیتر آب را فرض کنیم ما ۶۷۰ ملیون متر مکعب  آب بایستی در شرایط ایده آل آب نیاز داشته باشیم و در حیطه تولید آب ۲۰۰ملیون متر مکعب به صورت میانگین بیشتر از حد مجاز برداشت می کنیم.

اگر یک سوم این آب را کشت شتوی ما مانند گندم وجو را شامل باشد که با مجموع ۲۰۰ملیون متر مکعب دیگراز سد درودزن تامین کرده ایم که  حدودا ۵۰۰ملیون متر مکعب آب صرف این نوع کشت شده است  .

اگر تولید را به ۲۰۰هزار تن در شهرستان مرودشت درنظر گرفته باشیم تقریبا به ازای تولید هر یک کیلو محصول شطوی گندم یا جو ۲۵۰۰ لیتر آب مصرف کرده ایم پس اگر بخواهیم آب را مدیریت کینم سه عامل اساسی در آن نقش دارد که عبارتند از ۱-شرکت منطقه ای آب بعنوان تولید کننده آب ۲-توزیع آب در مزرعه که بسیار غیراصولی وفنی مورد بهره برداری قرار میگرد ۳ جهادکشاورزی که این سه راس باید دست به دست هم بدهند تا مدیریت آب خوبی داشته باشیم که ضعف هرکدام می تواند هرکدام را تحت شعاع قرار دهد .

حدود ۶۰۰چاه غیر مجاز که درچندسال اخیر  حفر شده بوده است  وجلوی آن ها گرفته شده است .

بیش از ۱۰۰۰دستگاه کنتور هوشمند تهیه شده و به سمت ضابطه مندی چاه های مجاز پیش می رویم و در ده سال اخیر به دلیل شرایط حجم قابل توجهی از آب های سطحی مان کاهش یافته است وهیچ گونه مجوز جدیدی در ده سال اخیر به دلیل شرایط جوی  داده نشده است

سوال :جناب آقای دکتر رضایی جنابعالی به عنوان یک متخصص در حوزه جغرافیا تغییرات اقلیمی را تایید می کنید ؟ چه استدلالی دارید که این تغییرات اتفاق افتاده یا نیفتاده ؟ در حوزه های آب ــ کشاورزی توسعه چه بحث هایی می توانید داشته باشید که از منابع موجود قابل دسترسی بهتر استفاده کنیم ؟ چشم انداز آینده منابع آب و هوا و تغییرات اقلیمی و زیست محیطی را چگونه ارزیابی می کنید ؟ آیا ما می توانیم برنامه هایی داشته باشیم که آب کمتری مصرف کنیم و در آمد بیشتری داشته باشیم ؟آیا اضولا کشاورزی ما توجیه اقتصادی دارد ؟

دکتر رضایی: برای شروع این رویکرد در اولین قدم به سراغ یکی از کلیدی ترین و ضروری ترین مباحث جامعه شهری و روستایی خودمان رفتیم که خوشبختانه با استقبال مدیران و این حوزه و شخص آقای فرماندار مواجه شدیم جای بسی خوشحالی است که این رویکرد و

مباحث کلیدی برای ارائه راهکار های مناسب و راه حلی باشد برای برخی مشکلات ما از یک نقطه نظر دیگر به قضیه نگاه می کنیم با یک تفاوت دیگر با این مسئله برخورد می کینم من خودم در حوزه کشاورزی تحقیق هم هم تدریس دارم با یک نگرانی شدید به این قضیه نگاه می کنم . امروز باید بگم بخش همهمی از استراتژی تولید توسعه کشاورزی در کشور اشتباه بوده ما ساختار فضای جغرافیایی و سرزمین مان به گونه نبوده که این همه در بحث کشاورزی بخوایم توسه مقداری ایجاد کنیم . اشتباه …….این بوده که آمدیم تولید رد واحد سطح مثل اروپا حساب کردیم . گفتیم ۵ تن کندم در هکتار ما باید بگیم چقدر میزان تولید گندم در چند متر مکعب آب بوده ــ چقدر آب مصرف کردیم چقدر تولید کردیم این مقدار را اصلا در تولید بحساب نیاوردیم ــ غافل از اینکه بخش مهمی از نظام تولید کشاورزی مدیریت آب بوده. کشور ما در گذشته حتی در کشورهای مترقی در بحث مدیریت آب بودیم ــ قنوات ۹۰ کیلومتری که در خراسان جنوبی ــ یزد ــ کرمان داشتیم  ــ قنات موته اردستان که یک قنات ۲ طبقه بوده ما بعد از دسترسی به تکنولوژی فکر کردیم که همه مشکلات حل شده آب را از سیستم چرخه هزینه های تولید خارج کردیم متاسفانه مسائل دیگر مثل تغییرات اقلیمی  باعث شد ما در شرایط عادی به سر ببریم ما در حال حاضر در شرایط فوق بحران هستیم و باید کمیته های بحران را تشکیل و هفتگی جلسه داشته باشیم به خاطر اینکه اگر شرایط وضعیت موجود خاص اقلیمی را در نظر بگیریم ما گذشتیم از کشاورزی با مسائل انسانی مواجهه هستیم ما باید امروز چاره جویی کنیم تا فردا با فجایع اجتماعی مواجه نشویم که این همت مسئولین می طلبد .با نگاهی به بخش کربال که در فارسنامه ناصری به آن  اشاره شده که منطقه بسیار آب خیزی است و زندگی مردم . دست آب به ستوه آمده اما الان زندگی مردم از بی آبی به ستوه آمده و این تغییرات منجر به تغییرات اجتماعی شده و موجب تخلیه روستا ها شده و این در همه جای شهرستان واستان و بسیاری از نقاط کشور اتفاق می افتد و خیلی وضعیت بدی داریم .

برای اینکه در بخش کشاورزی یک نفر شاغل بشود بیش از ۲۵ هزار متر مکعب آب مورد نیاز است اگر این آب را وارد بخش صنعت کنیم احتیاج به ۴۰۰ متر مکعب آب داریم ــ یعنی اگر ۴۰۰ متر مکعب آب وارد صنعت کنیم برای یک سال برای یک نفر

اشتغال می شود ولی در کشاورزی ۲۵ هزار متر مکعب که ارزش اقتصادی ندارد متولیان حوزه آب گفتن ما باید ۲۵۰۰ لیتر آب مصرف کنیم تا ۱ کیلو گندم تولید کنیم ــ ارزش اقتصادی آب در دنیا حداقل قیمت آب شیرین برای یک متر مکعب ۱ دلار است یعنی

برای تولید یک کیلو گندم ما باید دو و نیم دلار فقط آب می پردازیم پس کجای این کار توجیه اقتصادی دارد ؟

شرایط موجود نشان دهنده آن  است که کشاورزی ما توجیه اقتصادی ندارد ما باید به دنبال برون رفت از وضعیت کشاورزی موجود باشیم وضعیت را تغییر بدهیم ــ منابع آب زیر زمینی را منحصرا باید حفظ کنیم باید گفت که امروزه متولیان حوزه آب به طور کلی هرگونه برداشت آب زیر زمینی را به مدت ۵ ساله ممنوع کنند و دولت باید به دنبال راهکار های جدید باشد برای اشتغال مردم آقای فرماندار اشاره کردن که ۴۱ درصد اشتغال مستقیم مردم در شهرستان کشاورزی است که امسال هم البته با فعالیت های مرتبط آن به بیش از ۸۰ درصد می رسد بنابراین اثرات اقتصادی بسیار نگران کننده ای بر وضعیت عمومی دارد و انصافا باید یک فکر اساسی کنیم رو ی بحث آب سد درودزن که هم در سال های اخیر که با خشکسالی مواجهه بویدم هم در حدود ۲۰ تا  ۲۵۰ میلیون متر مکعب تخلیه کردیم می طلبد که دولت آبیاری تحت فشار انجام بده ــ باید کارشناسی شود برای هر کشاورز اگر امکانش نیست ده هکتار کار انجام بدهد دو تا سه هکتار اراضی در نظر گرفته شود وبا استفاده از آبیاری های نوین و آب های سطحی حداقل استفاده  را برد و در کنار آن صنایع تبدیلی راه اندازی کرد  تا ضریب اشتغال خوبی داشته باشد باید گفت که تمام سازمان های جهانی که در حوزه آب و هوا و محیط زیست فعالیت دارند به اتفاق تاکید می کنند که انتصاع جنب حاره به عرض های بالای جغرافیایی در راه است یعنی بخش هایی از کشور ما لاجرم بر اساس تغییرات سیاره ای زمین وارد دوره های خشکی شده و این خشکی زایی است و خشکسالی نیست . خشکسالی کاهش غیره منتظره نزولات جوی هست ما انتظار داریم فلان قدر باران داشته باشیم اما مهیا نمی شود و یک اتفاق است ولی الان تبدیل به یک پدیده شده و اقلیمی است ــ ۲۰ درجه جغرافیا بوده الان به ۲۲ رسیده و در استان فارس خودمان مشهود است و دارد مناطق را خشک می کند و با سطح خیلی از مناطق حاره را مرطوب تر می کند

بنابراین ما باید تمهیداتی بیندیشیم برای مبارزه با خشکی زایی را فراهم بیاوریم تغییر اشتغال و تغییر مسائل اقنصادی را حل بکنیم ــ بحث مصارف آب شهری و روستایی را باید تجدید نظر کرد مثلامیزان بارندگی در کشور هلند که ۵ هزار میلی متراست میزان مصرف آب ۱۱۰ لیتر  در شبانه روز هست اما در روستا های ما  ۳۰۰ لیتر است در حالی که فرآوری آب روستایی و شهری کار بسیار پر هزینه ای است و ما باید سعی کنیم مصارف آب درجه دوم را از آب درجه اول جدا کنیم و بازیافت آب را داشته باشیم در این زمینه هم اعتقاد دارم بخش مهمی از آب سد درودزن در سه یا چهار سال آینده الزاما باید مصرف ۴ میلیون جمعیتی که در محدوده سد درودزن هست قرار بگیرد که جای نگرانی دارد. بحث کشاورزی مطلقا باید تغییر کنه ما به هیچ وجه نمی توانیم کشاورزی را اینطور ادامه دهیم و نیازمند یک تغییر اساسی هستیم

اشاره : مدیریت محترم جهاد کشاورزی چند روز پس از این گفت و گو تغییر و آقای عزیز رحیمی به جای ایشان منصوب شد.