پارس دشت، نادر عبدالهی- درگذشت سه چهره معروف کشور آقایان مرتضی پاشایی (خواننده و آهنگ ساز)، مجید سهرابی (هنرمند) و مرحوم غلامحسین مظلومی (آقای گل سالهای گذشته و پیشکسوت فوتبال کشور) در روزهای اخیر به علت “سرطان” زنگ خطر را در کشور به صدا در آورد و این سؤال را در اذهان عمومی کشور مطرح کرد که آیا سونامی سرطان در راه است؟ آیا میزان ابتلا به سرطان در کشور با توجه به جمعیت کشور، وضعیت زندگی و فرهنگ غذایی امری عادی است؟
متاسفانه عدم وجود آمار دقیق از مبتلایان به سرطان و مرگ و میر ناشی از آن و همچنین دسته بندی انواع سرطان، یکی از مسائلی است که بررسی و مقایسه شفاف میزان شیوع این بیماری را در کشور ما با کشورهای دیگر دشوار می سازد؛ ولی پیداست مرگ و میر ناشی از سرطان به نسبت سال های گذشته، افزایش داشته است. گرچه وزیر محترم بهداشت سونامی بودن ابتلا به سرطان را رد کرده و آن را نسبت به دیگر کشورها، امری عادی دانسته، بدون اینکه آماری مقایسه ای از ایران و جهان ذکر کند و حتی درجه صنعتی بودن مشاغل در کشور را با دیگر کشورها بسنجد( یکی از عوامل سرطان در کشورهای مختلف، درجه صنعتی بودن مشاغل و عدم رعایت نکات ایمنی و شغلی است).
در حالی که جا داشت وزیر محترم بهداشت، کشور ما را با کشورهای همسایه که دارای شرایط طبیعی تقریبأ یکسانی با ما هستند، مقایسه می کرد تا مفاهیم معنادار شوند.
کارشناسان درمورد علل ایجاد سرطان عوامل مختلفی همچون صنعتی شدن، تغییر شیوه زندگی، تغییر عادات غذایی و مصرف فست فودها، قرارگرفتن در معرض امواج خطرناک، تأثیر مواد شیمیایی و شوینده ها، ظروف یکبار مصرف شفاف و پلاستیک، سوخت های نامرغوب و استفاده از بنزن در تولید بنزین، گازهای گلخانه ای و سوراخ شدن لایه ی ازون را مطرح می کنند.
در ایران یکی از علت های ابتلا به سرطان را در سال های جدید، وجود آنتن های تلفن همراه در بافت های مسکونی دانسته اند و گفته اند: این امواج سبب پارازیت های عصبی افراد، ناراحتی های کلیه و معده و سردردهای عصبی می شوند. گرچه پاره ای از تأثیرات این امواج – چون عدم باروری و تولد کودکان ناقص از دخترانی که امروز در معرض این امواج قرار می گیرند- در آینده رخ خواهد داد که امروز به راحتی قابل مشاهده و اندازه گیری نیستند.
بدیهی است در چنین شرایطی، عقل سلیم حکم می کند که جانب احتیاط رعایت شود و از تأثیرهای احتمالی آنها کاسته شود، نه اینکه کودکانی که سرمایه های این کشور هستند را مثل موش آزمایشگاهی در معرض امواج این آنتن ها قرار داد تا زمانی تأثیر آنها مشخص شود، با این ادعا که تأثیر این آنتن ها در بروز سرطان هنوز ثابت نشده است! مسلمأ اخلاق و موازین انسانی، اجازه این قبیل آزمایش های خطرناکی را به هیچ کس نمی دهد و نمی توان این امانات الهی را در معرض چنین امواج خطر ناکی قرار داد.
***
با وجود تمام این تأثیرات و مخاطرات احتمالی، متأسفانه در چهار واحد آموزشی مرودشت، این آنتن های مخابراتی نصب شده اند که البته از مدارس روستایی نیز آماری در دست نیست. این چهار واحد آموزشی عبارتند از:
۱– دبستان شهید فهمیده (دوشیفت با حدود ۱۱۰۰ دانش آموز )
۲- دبیرستان شاهد متوسطه ی دوم در خیابان انتظام
۳- دبیرستان متوسطه اول شهید شهابی
۴- دبیرستان علامه امینی (با دوشیفت دبیرستانی)
بعلاوه در اطراف این دبیرستان، مدرسه سما، مدرسه شهید اشراقی، آموزشکده فنی، هنرستان ولی عصر و دبستان آل یاسین با دو شیفت کاری قرار دارند که همه در تیررس امواج این آنتن بوده و از ضررهای احتمالی بی نصیب نیستند. این آنتن ها با هماهنگی اداره آموزش و پرورش و کسب اجازه در سال های گذشته از اپراتورهای تلفن در این مدارس نصب گردیده اند.
هم اکنون گرچه زمان قرارداد استقرار این آنتن ها به پایان رسیده است ولی متاسفانه هنوز نسبت به جمع آوری آنها اقدامی صورت نگرفته و کماکان به کار خود ادامه می دهند. برخی از مسئولان آموزش و پرورش بیان داشته اند:« به گفته کارشناسان چون پخش امواج به صورت چتری است، محل نصب آنتن از امواج و ضرر کمتر برخوردار می گردد! و بیشترین ضرر متوجه همسایگان است و از آنجا که خانه های شخصی اطراف این آنتن ها در صورت جمع شدن آنها از مدارس، آنتن های فوق را در خانه ی خود نصب خواهند کرد، پس بنابراین خطر نه تنها کم نمی شود بلکه بیشتر می شود!»
حتی اگر این نظریه، علمی و درست باشد، چنین اقدامی توجیه پذیر نیست چرا که همسایگان دبیرستان علامه امینی، واحدهای آموزشی هستند و تا شعاع نسبتأ زیادی، خانه های شخصی پیرامون آن وجود ندارد (اگر شهرداری هم از نصب این آنتن در پارک پرستار جلوگیری کند تا حدودی این مجموعه ی آموزشی ایمن میشود).
سوال این است که با توجه به اینکه آموزش و پرورش نهادی آموزشی و غیر انتفاعی است، مسئولان قبلی چگونه در مقابل دریافت مبلغ اندکی که برابر با شهریه سالانه ده دانش آموز می باشد، چنین ریسکی را در نصب این آنتن ها پذیرفته اند که امروز این طمع برای همسایگان پیش آید تا پذیرای آنتن ها در همسایگی مدارس باشند؟
حال آنکه بر اساس حدیث منسوب به پیامبر اکرم(ص) «لا ضَرَر و لا ضَرار فی الاسلام» قرار دادن دانش آموزان در معرض خطر احتمالی، اقدام حسابگرانه ای نیست. آموزش و پرورش نه تنها باید نسبت به جمع آوری این آنتن ها اقدام کند بلکه باید به دنبال راهکارهای قانونی باشد تا از نصب این آنتن ها در همسایگی مدارس جلوگیری کند چرا که هم نحوه استفاده از واحدهای مسکونی در مجموعه قوانین تعریف شده و هم قوانینی وجود دارند که باید به دنبال پیداکردن واستفاده از آنها در مقابل خطر همسایگی واحدهای مسکونی برای مدارس شد.
از جمله این قوانین می توان به ماده ۱۳۲ قانون مدنی اشاره نمود که بیان می کند: «کسی نمی تواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود مگر تصرفی که به قدر متعارف و برای رفع حاجت یا رفع ضرر از خود باشد».
حتی اگر قانونی هم در این زمینه وجود نداشت، وظیفه مسئولین و وزارت خانه است تا با ایجاد پل ارتباطی با قانون گذار، نسبت به رفع خطر و وضع قوانین، هماهنگی لازم را فراهم کنند.
وظیفه آموزش و پرورش، آموزش، پرورش در ابعاد روحی روانی، جسمی و اعتقادی، فرهنگ سازی و به طور کلی آماده کردن فرد برای زندگی اجتماعی است و در کنار این مسئولیت، هیچ گاه نباید کاری کند که زندگی اجتماعی فرد، سلامتی و آینده او در معرض خطر قرار گیرد.
خدمات آموزش و پرورش بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای عموم رایگان است و در شرایطی هم که مثل سال های اخیر مشکلات مالی برای دولت و آموزش و پرورش پیش آید، والدین در برطرف کردن این مشکلات مشارکت می کنند. پس مسئولین نباید به این آنتن ها به عنوان منبع درآمد نگاه کنند چرا که زندگی دانش آموزان به عنوان هدیه و امانات الهی، از هر چیزی مهم تر است.
درحالی که در سال آموزشی گذشته معلمی در غرب کشور برای همدردی با دانش آموز سرطانی خود، موهای سرش را از ته تراشید و در شهر مرودشت یک پاکبان بازنشسته شهرداری به نام آقای یوسفی نیز بدون هیچگونه تبلیغ و سروصدایی برای همراهی با آن معلم موهای سرش را از ته تراشیده بود، بجاست که مسئولین هم قدمی برای سلامت دانش آموزان بردارند و نسبت به حذف این آنتن های مخابراتی از محدوده مدارس اقدام کنند و حریم مدارس را از امواج مزاحم ایمن نمایند.