به گزارش "مرودشت آنلاین" به نقل از ایسنا درودزن و منطقه مرودشت از گذشته دور و دوران هخامنشیان به‌عنوان یکی از مناطق استراتژیک برای تامین آب مورد نیاز شرب و کشاورزی مد نظر بوده است، منطقه‌ای که هم‌اکنون قطب کشاورزی و صنعت در فارس به‌شمار می‌رود.
با نگاهی به پیشینه تاریخی و اسناد و آثار موجود، متوجه می‌شویم که هخامنشیان چرا منطقه مرودشت را برای استقرار حکومت خود انتخاب کرده بودند و از پاسارگاد تا استخر به ایجاد استحکامات و زیرساخت‌هایی مبادرت کردند.
یکی از مهمترین زیرساخت‌های ایجاد شده در آن دوران که توسط داریوش کبیر ساخته شده بود، سد – پل باستانی در بخش درودزن است، یعنی دقیقا همان نقطه‌ای که هزاران سال بعد، سد درودزن احداث شد.
سد- پل باستانی داریوش کبیر که در 800 متری جنوب روستای درودزن واقع شده است و به نام « سنگ دختر » نیز نامیده می‌شود، در ایران منحصر به فرد است.
البته سازه‌های باقیمانده از سد داریوش کبیر، در زمان احداث سد فعلی درودزن، از محل اصلی به 3 کیلومتر دورتر منتقل شد تا به‌واسطه آبگیری سد درودزن، آسیبی به آن وارد نشود!
هرچند به واسطه احداث سد درودزن که به پیش از انقلاب اسلامی باز می‌گردد، بخش‌هایی از محوطه باستانی مرودشت به زیر آب رفت.
سد فعلی درودزن که هم‌اینک نیز یکی از بزرگ‌ترین سدهای انسان ساخت کشور محسوب می‌شود، نخستین سد خاکی ساخته شده در خاورمیانه است که به‌دلیل نزدیکی به روستای درودزن، به این نام مشهور شد.
اما سد باستانی داریوش، که بقایای آن پایین دست سد درودزن، برجای مانده، یکی از آثار تاریخی مورد نظر کاوشگران و باستان‌شناسان سراسر جهان به‌شمار می‌رود.
عرض دهانه چشمه سد داریوش در پایه 3 متر و عمق آن 3.5 متر و ارتفاع دهانه 2.10 است و ارتفاع موجود سد پل داریوش 3 متر است. با توجه به بخش های باقیمانده، شعاع ستون سد پل، 3.8 متر است.
این اثر از لحاظ پلان عملکردی و تا حدودی به لحاظ شکل ظاهری به سد پل خواجوی اصفهان شباهت دارد. با این مشخصات که سد داریوش به مانند بیشتر آثار هخامنشی واقع در دشت میان‌کوهی مرودشت از تخته سنگ‌های بزرگ مکعب مستطیل در اندازه‌های مختلف ساخته شده است.
از این سد پل تنها دو چشمه و نیمی از ستون باقی مانده است. کارکرد این ستون ها در سد پل ها به مانند دیگر سد پل‌های قدیمی برای شکستن فشار و قدرت جریان آب بوده و در فصول بارندگی که آب رودخانه زیاد می‌شود و سطح آب بالا می‌آید این چشمه‌ها برای سر ریز آب تعبیه می‌شده است.
در بین فعالیت‌های مرمتی مجموعه تخت جمشید یک دوره مرمتی بین سال‌های 1964 لغایت 1978 انجام شد که به دوره مرمت‌های علمی شهرت یافت.
آغاز مرمت‌های علمی این دوره توسط موسسه ایتالیائی شرق میانه و دور ایزمئو (ISMEO) به ریاست جوزپه توچی و مدیریت کارگاهی سزاره کاربونه از اکتبر تا دسامبر 1964 و از ماه مه تا ژانویه 1965 و از دسامبر1964 تا نیمه اول سال 1978 تحت مدیریت کارگاهی جوزپه تیلیا انجام شد.
در مرمت‌های این گروه که شامل آناستولوژی و بیشتر به صورت جایگزین کردن سنگ درمحل‌های لازم است، سعی شده است شکل اصلی بنا به دست آید.
عملیات نجات‌بخشی سد-پل داریوش توسط همین گروه انجام شده بود.
سد- پل داریوش کبیر در سال 1388 توسط سازمان میراث فرهنگی در میان آثار ملی ایران جای گرفت!!
