|
|
بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و عملکرد مدیران مدارس
نويسنده - خبرنگار: کمال محمدزاده
|
1873
|
:كد |
دوشنبه 16 دى 1392 |
|
- چکیده
- هدف از تحقیق بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و عملکرد مدیران می باشد روش تحقیق از نوع همبستگی است جامعه آماری این پژوهش تمامی مدیران مدارس آموزش و پرورش شهرستان مرودشت هستند که تعداد آنان برابر 130 نفر می باشد. تعداد حجم نمونه بر اساس جدول کرجس و مورگان 97 نفر انتخاب شدند.جهت اندازه گیری متغیرها در این پژوهش از دو پرسشنامه جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. الف) پرسشنامه هوش فرهنگی آنگ (2004)؛ ب) پرسشنامه عملکرد مدیران. برای اندازه گیری و تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردیده است. در سطح آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیره استفاده گردیده است و نتایج زیر حاصل شده است. بین هوش فرهنگی و ابعاد آن با عملکرد مدیران رابطه معناداری وجود دارد و ابعاد شناختی، فراشناختی و انگیزشی می توانند عملکرد مدیران را پیشبینی نماید و در بین این ابعاد قوی ترین پیش بینی کننده مولفه شناختی می باشد.
-
- کلید واژه: هوش فرهنگی، عملکرد مدیران ،آموزش و پرورش.
-
- مقدمه:
- با توجه به محیط متلاطم و پر رقابت امروز بسیاری از سازمان های قرن 21 چند فرهنگی شده اند. محیط کار امروز نیاز به افرادی دارد که با فرهنگ های مختلف آشنا باشند و بتوانند با سایر فرهنگ ها ارتباط برقرار کنند برای این منظور نیاز به هوش فرهنگی[1] CQ احساس می گردد. هوش فرهنگی دامنه ی جدیدی از هوش است که ارتباط زیادی با محیط های کاری متنوع دارد. هوش فرهنگی به افراد اجازه می دهد که تشخیص دهند دیگران چگونه فکر می کنند و چگونه به الگوهای رفتاری پاسخ می دهند و در نتیجه موانع ارتباطی را کاهش و به افراد قدرت مدیریت تنوع فرهنگی می دهد (ارلی وآنگ[2]، 2004).
- افراد دارای هوش فرهنگی بالا قادرند اثر قابل توجهی بر توسعه محصول داشته باشند این افراد جزء دارایی های ارزشمند سازمان هستند و بخصوص در زمان بحران خود را بیشتر نشان می دهند (جوسنگ[3]، 2004).
- از طرف دیگر فرهنگ سازمانی[4] برای کار در محیط های چند فرهنگی اهمیت چشمگیری دارد دوربین معتقد است که اثر بخش بودن فرد راز اثر بخش بودن سازمان است و فرهنگ سازمانی، نظام اعتقادات و ارزش های مشترک کارکنان یک سازمان است که بر رفتار آنان تأثیر می گذارد (بیدختی (1386). بدین جهت اعتقادات و ارزش ها شالوده و پایه فرهنگ سازمانی است مطالعات و تحقیقات نشان می دهد سازمان ها و شرکت های عالی و موفق دارای فرهنگ قوی و موثر بوده اند (زارعی متین، 1372).
- به این ترتیب قوت بخشیدن به متغیر هوش فرهنگی عملکرد را ارتقا داده و پویایی سازمان را تضمین می کند. از آن جا که کشور ما ایران کشوری چند فرهنگی است و گروه های موجود در یک سازمان از اقوام محلی و مختلفی هستند که در کنار یکدیگر گرد آمده اند افراد سازمان باید با فرهنگ اقوام دیگر آشنا باشند و با سایر فرهنگ ها ارتباط برقرار کنند. به حساب نیاوردن تفاوت های فرهنگی دلیل بسیاری از شکست ها در سازمان بوده است در هر حال زمانی که تفاوت های فرهنگی به خوبی درک و هدایت شوند ماندگار می مانند. کار کردن با مردمی که ارزش ها و باورهایشان به خاطر زبان و سنن متفاوت از ماست می تواند موجب کج فهمی و شکست گردد (غفاری آشتیانی ، 1380). در سازمان ها نیز فرهنگ سازمانی همانند فرهنگ ملی موجبات انسجام و بقای سازمان را فراهم آورده و به سختی دچار تغییر می گردد. در ضمن هر کس از هر دسته یا گروه که باشد وقتی به فرهنگ سازمانی پایبند باشد دیگر جایی برای چند دستگی و تفاوت های فرهنگی و باجتماعی به جا نمی گذارد. بدین ترتیب برای رسیدن به اثربخشی با مشخص شدن نقش هوش فرهنگی بالا و فرهنگ سازمانی پویا، تحقیق در این زمینه که بدانیم و میزان هر یک را در سازمان بسنجیم لازم و ضروری به نظر می رسد و اهداف سازمان میراث فرهنگی را تسهیل می کند. در این تحقیق محقق به دنبال آن است که بررسی کند آیا بین هوش فرهگی، با عملکرد مدیران کارکنان سازمان میراث فرهنگی رابطه وجود دارد یا خیر؟
-
- پژوهش های پیشین:
- کولیا[5] (2002) در رساله دکترای خود تحت عنوان رابطه بین فرهنگ سازمانی، جو و اثربخشی آورده است: که پژوهشگران مدرسه مفاهیم فرهنگ، جو و اثر بخشی سازمان را از سال 1950 به بعد ترکیب نموده اند و اغلب بین این واژه ها سوء تفاهماتی وجود دارد اما مهم این است که چطور از این مفاهیم جهت تدارک بهترین آموزش برای بچه ها استفاده گردد کولیا با هدف ارائه پیشنهاداتی به روسای مدارس جهت بهبود اثربخشی و افزایش یادگیری دانش آموزان در مدرسه متوسطه در وسترن کلرادو را به مدت 5 سال مورد مطالعه قرار داد وی از این پژوهش نتیجه گرفت که بین عناصر مثبت یک مدرسه با اثربخشی آن رابطه وجود دارد.
- کافکا[6] (1998) در پژوهش خود شیوه شکل گیری فرهنگ سازمانی و حفظ و نگهداری آن را اینگونه بیان می دارد که منشأ فرهنگ نمی تواند چیزی جز فلسفه بنیان گذاران آن باشد. این فلسفه به نوبه خود بر شاخص هایی اثر می گذارد که در فرایند استخدام مورد استفاده قرار می گیرند وی ده معیار را جوهر و اساس فرهنگ سازمانی می داند و درک کارکنان به این ده معیار مربوط می گردد. بین فرهنگ سازمانی با اثر بخشی و عملکرد همبستگی وجود دارد و این همبستگی تابع تفاوت های فردی است.
- دنیسون[7] (1997) پژوهشی خود در پی آن بود که ابتدا چهارچوبی برای ارتباط فرهنگ سازمانی و اثربخشی سازمان ارائه و سپس با ارائه فرضیاتی درباره چگونگی این ارتباط و آزمون آنها این موضوع را بررسی کند مولفه های آن عبارتند است از درگیر شدن، سازگاری، انطباق پذیری و رسالت برای اندازه گیری اثربخشی از دو معیار بازده فروش و بازده سرمایه استفاده شده است. با در دست داشتن این دو دسته داده ها تحلیل هایی درباره ارتباط این دو با هم درباره ویژگی های «درگیر شدن» و «سازگاری» از طریق محاسبه همبستگی به عمل آمده است. تعدادی از متغیرهای فرهنگ سازمانی درباره هر یک از این دو ویژگی دارای همبستگی با معیارهای اثربخشی در حد میانه در بلند مدت و تعدادی کوتاه مدت بوده اند درباره دو ویژگی دیگر بررسی کمی انجام شده است.
- کاظمی (1387) در تحقیق خود تحت عنوان «ارتباط هوش فرهنگی و عملکرد کارکنان جامعه المططفی العالمیه» به منظور بررسی ارتباط هوش فرهنگی و عملکرد جامعه مصطفی العالمیه به عنوان یک نهاد که در سطح بین المللی فعالیت می کند به این نتایج دست یافت که هوش فرهنگی انگیزشی هوش فرهنگی رفتاری و عملکرد کارکنان در حد مطلوبی قرار داشت اما از نظر هوش فرهنگی شناختی در حد مطلوب نبودند.
- هادی زاده مقدم و حسینی (1387) در تحقیق خود تحت عنوان «بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و اثربخشی گروهی» در بین کارکنان مرکز نوسازی و تحول اداری وزارت بازرگانی به این نتیجه دست یافتندکه بین اثربخشی گروهی و هوش فرهنگی رابطه معنادار وجود دارد اما صرفاً نمی توان هوش فرهنگی را عامل تحقق نمودن اثربخشی گروهی دانست.
-
- فرضیه های تحقیق
- 1- بین هوش فرهنگی و عملکرد مدیران رابطه معنادار وجود دارد.
- 2- بین ابعادهوش فرهنگی و عملکرد مدیران رابطه وجود دارد.
- 3- ابعاد هوش فرهنگی به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد مدیران می باشند.
-
-
- روش شناسی تحقیق:
- این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی مدیران مدارس آموزش و پرورش می باشد که تعدادآنان 140 نفر می باشند شیوه نمونه گیری هدفمند جهت انتخاب اعضا نمونه بوده است، حجم نمونه را بر اساس جدول کرجس و مورگان 97 نفر انتخاب کرده که با توجه به ملاک های مورد نظر حجم نمونه به 60 نفر تقلیل یافت. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استفاده گردید.
-
- ابزار جمع آوری داده ها:
- الف) پرسشنامه هوش فرهنگی، در گردآوری داده های مربوط به هوش فرهنگی از پرسشنامه استاندارد شده چهار عاملی هوش فرهنگی متعلق به آنگ استفاده گردید شامل 20 گویه است. نحوه نمره گذاری این مقیاس بر اساس طیف لیکرت می باشد.
- ب) پرسشنامه عملکرد در گردآوری داده های مربوط به اثربخشی از مدل اثربخشی سرجیووانی و همکاران که توسط ترک زاده ترجمه شده و توسط رضایی مورد استفاده قرار گرفته است شامل 25 گویه می باشد نحوه نمره گذاری بر اساس طیف لیکرت می باشد.
-
- روایی و پایایی
- الف) روایی
- پرسشنامه هوش فرهنگی: برای بدست آوردن روایی این پرسشنامه با بهره گیری از 10 نفر از اساتید علوم تربیتی دانشگاه شیراز و مرودشت سوالات آزمون مورد بررسی قرار گرفت و ابهامات آن برطرف گردید که این امر بیانگر روایی قابل قبول آزمون می باشد.
-
- پرسشنامه عملکرد مدیران: این پرسشنامه توسط ترک زاده در سال 1372 ترجمه شده و توسط رضایی 1385 مورد استفاده قرار گرفته گزارش اعلام شده برای مقیاس توسط رضایی 75/0 می باشد.
-
- ب) پایایی
- در این پژوهش برای بدست آوردن پایایی پرسشنامه هوش فرهنگی، عملکرد مدیران از ضریب آلفای کربناخ استفاده گردید.
- بدین نحو که قبل از اجرای نهایی 30 نفر از جامعه آماری به صورت تصادفی انتخاب شدند سپس پرسشنامه ها در اختیار آنان قرار گرفت و بعد از جمع آوری ضریب آلفای کربناخ برای هوش فرهنگی 93/0 و برای مقیاس عملکرد مدیران96/0 بوده است که بیان گر ثبات و همسانی درونی پرسشنامه می باشد.
- در این پژوهش در سطح آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین و در سطح آمار استنباطی از رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.
-
- یافته های پژوهش:
-
- فرضیه اول: بین هوش فرهنگی با عملکرد مدیران رابطه معناداري وجود دارد.
-
- فرضیه دوم: بین ابعاد هوش فرهنگی و عملکرد مدیران رابطه معناداري وجود دارد.
-
- با توجه به جدول فوق می توان متوجه شد که ضرایب همبستگی بین متغیر عملکرد مدیران با مولفه های شناختی، فراشناختی، انگیزشی و رفتاری در سطح معناداری 01/0 (01/0P< ) معنادار شده است. لذا بین این متغیر ها رابطه معناداری وجود دارد. .
-
-
- فرضیه سوم: ابعاد هوش فرهنگی به طور معناداری قادر به پیش بینی عملکرد مدیران می باشند.
-
- همانگونه که مشاهده میشود مقدار F معنادار گردیده است (01/0P< ) و با توجه به سطوح معناداری ستون آخر میتوان نتیجه گرفت که، مقدار بتای متغیرهای شناختی، فراشناختی و انگیزشی معنادار شده است(01/0P< ). یعنی اینکه متغیرهای شناختی، فراشناختی و انگیزشی می توانند عملکرد مدیران را پیشبینی نماید. و ضریب همبستگی چندگانه (ضریب تعیین) محاسبه شده بر اساس این متغیر ها (32/0) است، یعنی این متغیرها بر روی هم 32 درصد واریانس متغیر عملکرد مدیران را پیش بینی می کنند.
-
-
- جمع بندی بحث و نتیجه گیری:
- فرضیه اول: بین هوش فرهنگی با عملکرد مدیران رابطه معناداري وجود دارد.با توجه به نتایج بدست آمده بین هوش فرهنگی با عملکرد مدیران رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.نتایج این تحقیق با نتایج تحقیقات کولیا (2002) و کافکا (1998) و کاظمی در یک راستا قرار دارد.
- هوش فرهنگی نقش اساسی در بوجود آوردن عملکرد سازمان دارد و هر اندازه هوش فرهنگی قوی باشد عملکرد بالاتری دست خواهند یافت.سازمان برای اینکه بتواند به طور موثر اثربخشی کارکنان را نظم دهد و در کل سازمان اشاعه دهد می بایست در جهت تقویت ارزش ها و شاخص های مورد قبول در سازمان همت گمارد. همچنین بین هوش فرهنگی با عملکرد کارکنان رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد
-
- فرضیه دوم: بین تمامی ابعاد هوش فرهنگی با عملکرد کارکنان همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد و از بین چهار مولفه هوش فرهنگی، دانش هوش فرهنگی قادر به پیش بینی اثر بخشی می باشد. نتایج بدست آمده در تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات هادی زاده مقدم (1378) و کاظمی (1388) همخوانی دارد در تحلیل یافته های فوق می توان چنین بیان کرد که افراد با ارزش ها و نگرش های مشابه تمایل بیشتری به کار کردن با یکدیگر دارند اما چنانچه اعضا یک سازمان دارای فرهنگ ها و ارزش های گوناگون باشند از طریق دانش هوش فرهنگی می توان آنان را یکپارچه کرد زیرا دانش هوش فرهنگی یعنی درک خود به عنوان جزء فرهنگی همراه با درک افراد با سابقه فرهنگی متمایز و در واقع نوعی انعطاف پذیری و توانایی در انتقال تجربیات از یک نوع فرهنگ به دیگری می باشد.
- فرضیه سوم: ابعاد هوش فرهنگی قادر به پیش بینی عملکرد کارکنان می باشد ضریب بدست آمده حاکی از آن است که مؤُلفه های هوش فرهنگی قادر به پیش بینی عملکرد می باشند. در این خصوص باید اشاره نمود که هر اندازه کارکنان در انجام مورد آزادی عمل و استقلال داشته باشند و فرصت نوآوری به آنان داده شود به کسب و خلق اثربخشی کمک شایان توجهی خواهد نمود. در ضمن ابتکار و خلاقیت مستلزم آن است که افراد بتوانند از توانایی ها و استعدادهای بالقوه خود به طریق بهینه استفاده کند و درگیر دستور العمل ها و بخشنامه های دست و پا گیر نشوند. ارتباط های سازنده و مفید، ارتباط هایی که توأم با همکاری و همدلی باشد راه را برای رسیدن به اثربخشی هموارتر می نماید. معمولاً ارتباطات رسمی و خشک نمی تواند کارساز باشد و آنچه کارها را سهل و محیط کار را دلنشین می نماید ارتباطات غیر رسمی بین کارکنان است.
-
-
- فهرست منابع:
-
- 1- امین بیدختی، علی اکبر، سینا، حمید (1386). «بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی مدارس با اثربخشی مدیران دبستان های استان سمنان»، مجله دانشکده علوم انسانی، ش 9.
- 2- زارعی متین، حسن (1373). «مدیریت فرهنگ سازمانی»، مجله زمینه، شماره 51 -52.
- 3- غفاری آشتیانی، پیمان (1385). «شناخت فرهنگی در فروش بین المللی»، تهران: مجله تدبیر، شماره 175.
- 4- کاظمی، معصومه (1387). «بررسی ارتباط هوش فرهنگی و عملکرد کارکنان جامعه المصطفی العالمیه». پایان نامه کارشناسی ارشد، مجتمع آموزشی عالی قم- گروه مدیریت دولتی .
- 5- نیکنامی، مصطفی (1375). «مفاهیم کارایی و اثربخشی مدیران مدارس»، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، ش 4.
- 6- هادی زاده مقدم، اکرم. حسینی، ابوالحسن (1387). «بررسی رابطه بین هوش فرهنگی و اثربخشی گروهی»، http://www.jobportal.ir
-
- 7- Joo-seng.(2004). Cultural Intelligence and the Global Economy, (Norember) LIA, Vol24, mumbers 5 pp 19-21.
-
- 8- Eaerly, p.c & Ang. (2003).”cultural intelligence” indivisual interaction across cultures, CA standfors Business books.
- 9- Kolia, M. (2002). Relationship between organizational culture, organizational climate and
- organizational effectiveness. Available at www.proquest.com
-
-
- کمال محمدزاده
- دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز pazhouhesh2008@gmail.com
-
-
- - Cultural intelligence
- - Early & Ang
- - Joo- Seng
- - Organizational Culture
- - Kolia
- - Kafka
- - Dennison
|
| نظرات بینندگان |
 اسف کمال جون عالی بود |
| ارسال نظرات |
|
|
|
|
|
+تبلیعات در سایت مرودشت آنلاین با تعرفه های استثنائی - 09394084008
|
